De wondere wegen door de Spaanse pianomuziek
Ksenia Kouzmenko – La présence lointaine
Door: Jeanette Vergouwen-de Caluwe
Ksenia Kouzmenko is een pianiste die zich de muziek die zij interpreteert volledig eigen maakt. Zij zoekt naar de betekenis van de kleuren en akkoorden in de muziek en speelt het in de geest van de componist. Zij is niet tevreden met alleen maar een geweldig technisch knappe uitvoering, zij wil een verhaal vertellen en bovendien alle achtergronden van dat verhaal belichten.
De presentatie van haar nieuwe CD ‘La présence lointain’ vond zondag 14 mei plaats, in de serie recitals van de Stichting Kamermuziek Zeeland, in de salon van de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg. Daar staat de Londense Erard uit 1863, een instrument dat uitermate geschikt is om muziek uit de 19de en vroeg twintigste eeuw te vertolken.
Zelf noemde Kouzmenko het een labyrintisch programma met werken van Iberische- en Zuid-Amerikaanse componisten.
Het programma begon met twee werken van Debussy. Verrassend? Nee, de werken vormden een soort deur die door Kouzmenko, die de luisteraar als het ware bij de hand nam, gebruikt werd om de toegang te openen naar de schatkamer van de Spaanse muziek met vaak een vurig karakter vol opzwepende ritmes, dansante melodielijnen en ook vaak vol nostalgie.
Een doolhof waarin het heerlijk toeven was. De pianiste leidde de luisteraars langs verschillende paden en telkens hoorde men muziek met een andere sfeer, een andere kleur, een ander karakter. Boeiend en emotierijk.
Kouzmenko werd een aantal jaren geleden verliefd op de Erard piano. Ze vindt het een instrument met een mooie open klank, mede mogelijk vanwege de recht naast elkaar liggende snaren, en houdt van het speciale toucher. Zij bespeelt dit instrument als een verlengstuk van haar lichaam. De balans tussen de rechter- en linkerhand is geweldig en zij weet steeds een mooie sfeertekening te schilderen, waardoor zij prachtige beelden oproept. Bijvoorbeeld in Lindaraja van Debussy roept zij met zachte tinten een met frisgroen beplant pad op, kleurig en romantisch. De poëtische sfeer gaat daarna vlekkeloos over naar de dansen van Mompou vol contrasten en krachtige ritmes. Les muletiers devant le Christ de Llivia van Séverac is een zwaarmoedige treurzang, waarin de Spaanse expressie afgedekt wordt met een impressionistische sluier à la Debussy. En zo kan ik doorgaan, maar het is beter als de belangstellenden de Cd zelf beluisteren om de wonderen van de Spaanse muziek te ontdekken.
Uit de suite Iberia van Albeniz vertolkte Kouzmenko Evocacion en La Puerta waarin de vredige sfeer uit het eerste werk werd verdrongen door vurige felle ritmes en vrolijke, kleurige, zonnige tonen.
Zuid-Amerika en Cuba brachten niet alleen het extra dansante van deze melodieën, maar ook het zwierige van de volksmuziek, het speelse ritme en de aparte, soms chromatische, dalende lijnen. Ginastera doet daar nog een scheut humor bij en de romantiek wordt extra in de verf gezet. De Danzas Cubanas van Cervantes zijn typische karakter werkjes waarin alle facetten van de emotie uitkomen; dwingende ritmes, humor, zwoele sfeervolle muziek en pittige gevoelens.
Beide Cd’s zijn een aanwinst omdat het minder bekende muziek belicht en door een begaafde musicus op een prachtig instrument worden gespeeld. De Cd’s zijn opgenomen in de Zeeuwse Concertzaal door Zefir Records.
